Προτείνεται το μάθημα να γίνεται σε συνεχόμενο δίωρο, εφόσον ο διδάσκων/η διδάσκουσα το επιθυμεί και καταστεί δυνατό στο πλαίσιο του σχολικού προγράμματος.
Εισαγωγή
Σκοπός του μαθήματος είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση να:
κατανοούν, να συζητούν και να κρίνουν το πολιτικό και κοινωνικό παρόν
συνδέουν αυτό που συμβαίνει στον κόσμο της καθημερινής τους εμπειρίας με την ευρύτερη εικόνα του σημερινού κοινωνικού κόσμου,
εμπεδώσουν δημοκρατικές αρχές συμπεριφοράς,
υιοθετήσουν στάσεις και να αποκτήσουν νοοτροπίες συμβατές με την πολυπολιτισμική φυσιογνωμία της σημερινής κοινωνίας και να
αναπτύξουν ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του ενεργού πολίτη.
Το περιεχόμενο του νέου μαθήματος αναπτύσσεται σε 11 θεματικές ενότητες και αντίστοιχα προτείνονται 11 φάκελοι εκπαιδευτικού υλικού μέσω των οποίων επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες να κατακτήσουν τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα κάθε ενότητας. Το διδακτικό υλικό που προτείνεται για κάθε θεματική ενότητα στο πλαίσιο του μαθήματος «Σύγχρονος Κόσμος: Πολίτης και Δημοκρατία» παρέχει στους μαθητές και τις μαθήτριες της Β΄ Λυκείου ένα πλήθος από ευκαιρίες να εμπλακούν ενεργά στη διαδικασία του μαθήματος. Προσεγγίζουν αυθεντικά κείμενα, έρχονται σε επαφή με πλούσιο πολυτροπικό υλικό (εικόνες, διαγράμματα, εικαστικά έργα τέχνης), επικοινωνούν και συνεργάζονται συμμετέχοντας σε ομάδες εργασίας, εκφράζουν και υποστηρίζουν τις απόψεις τους μέσα σε ένα δημοκρατικό κλίμα, πρωτοτυπούν, προτείνουν ιδέες και λύσεις, ασκούνται στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου. Με αυτόν τον τρόπο αξιοποιούν το πλήθος των κοινωνικών θεμάτων που καλούνται να πραγματευτούν για να προσεγγίζουν κριτικά την κοινωνική, οικονομική και πολιτική πραγματικότητα που τους περιβάλλει.
Οι εκπαιδευτικοί προτείνεται να οργανώνουν τη διδασκαλία τους με οδηγό το Πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος. Σε αυτό προσδιορίζονται τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, τίθενται οι θεματικοί άξονες που εξειδικεύουν το γνωστικό αντικείμενο και προτείνονται ενδεικτικές δραστηριότητες. Βασικό εργαλείο για εκπαιδευτικούς και μαθητές και μαθήτριες είναι ο φάκελος υλικού ανά θεματική ενότητα, ο οποίος περιλαμβάνει: α) τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, όπως αυτά αναγράφονται στο πρόγραμμα σπουδών, β) ενδεικτικές δραστηριότητες με τις οποίες ζητείται από τους μαθητές και τις μαθήτριες κυρίως κριτική ανάγνωση κειμένων και ποικίλου πολυτροπικού υλικού, γ) πληροφοριακά κείμενα που εμπλουτίζουν το γνωστικό υλικό. Επιπρόσθετα, σε κάθε θεματική ενότητα υπάρχουν ορισμένες συμπληρωματικές δραστηριότητες που παρέχουν στους εκπαιδευτικούς να τις αξιοποιήσουν ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης τους. Τέλος, έννοιες και όροι επεξηγούνται στο Γλωσσάρι.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν επιπλέον τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν το προτεινόμενο υλικό των δραστηριοτήτων αλλά και να το προσαρμόσουν στις ανάγκες της κάθε σχολικής τάξης. Στο πλαίσιο που ορίζεται από το πρόγραμμα σπουδών και το εκπαιδευτικό υλικό που το συνοδεύει, επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες να κατακτήσουν ένα επαρκές επίπεδο κοινωνικού και πολιτικού εγγραματισμού, να εξοικειωθούν με την οργάνωση και
τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και, τέλος, να σέβονται τις αρχές του δικαίου, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και της ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της κοινωνικής αλληλεγγύης, τις οποίες κάνει πράξη ο σύγχρονος πολίτης της ελληνικής, ευρωπαϊκής και διεθνούς κοινότητας ως υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
Για να επιτευχθούν οι στόχοι διδασκαλίας του μαθήματος, είναι αναγκαία η χρήση διάφορων τύπων αξιολόγησης σε συνδυασμό με τις μεθόδους και τις στρατηγικές διδασκαλίας.
Διδακτέα ύλη
Θεματικές ενότητες (με τις αντίστοιχα προτεινόμενες διδακτικές ώρες - Δ.Ω.):
1. Δημοκρατία (4 Δ.Ω.)
2. Πολίτης και Δικαιώματα (4 Δ.Ω.)
3. Ευρωπαϊκή Ένωση (4 Δ.Ω.)
4. Πληθυσμός (4 Δ.Ω.)
5. Ταυτότητες (4 Δ.Ω.)
6. Παγκοσμιοποίηση (2 Δ.Ω.)
7. Μετανάστευση (4 Δ.Ω.)
8. Φτώχεια και Ανεργία (4 Δ.Ω.)
9. Κοινωνική κινήματα (2 Δ.Ω.)
10. Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (2 Δ.Ω.) και
11. Δίκαιο και Παραβατικότητα (4 Δ.Ω)
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το γενικό σύνολο των Δ.Ω. του διδακτικού έτους ανέρχεται σε 38, ενώ προτείνεται έξι (6) Δ.Ω. επιπλέον να διατεθούν για την εκπόνηση δημιουργικών εργασιών και το υπόλοιπο του διδακτικού χρόνου να αξιοποιηθεί από τους και τις εκπαιδευτικούς, σύμφωνα με τις ανάγκες της τάξης τους (π.χ. επαναλήψεις, εργασίες, κ.λπ.)